کژدم یا عقرب و یا دراز دم نام یکی از گونه های بندپایان رده عنکبوتیان است که دارای پا و نیشی با زهر

قالب وبلاگ
میهن اسکین
کژدم یا عقرب و یا دراز دم نام یکی از گونه های بندپایان رده عنکبوتیان است که دارای پا و نیشی با زهر کشنده می باشد. نیش عقرب در نوک دم آن قرار دارد. عقرب ها شب ها به آرامی به فعالیت های زیستی خود می پردازند و بیشتر در آب و هوایی گرم فعال هستند.
این جانوران دارای چنگالهای خارداری هستند که در واقع قسمتی از دهان آنها محسوب می شود. آنها قادرند که ماده سمی خطرناکی از قسمت عقب بدنشان به طرف مهاجمین بپاشند. این جانور بیشتر در شب شکار می کند و پاهای بلند جلویی خود را برای پیدا کردن غذا به کار برده و پس از یافتن غذا آن را به وسیله چنگال هایش می گیرد. کژدم ها اغلب در طول روز در زیر سنگ ها یا در سوراخ زمین پنهان می گردند
کژدم ها رنگ های مختلفی مثل زرد مایل به قهوه ای قهوه ای خاکستری و سیاه دارند و اندازه آنها بین تا / سانتی متر مختلف است. ولی بواسطه شکل بدنی خود که حالتی تخت و صاف دارد می تواند از شکاف هائی به عرض میلی متر نیز عبور کنند و خود را وارد خانه سازند.
کژدم ها در محیط خارج از خانه در شکاف و درز بین سنگ ها زیر پوست درختان بین هیزم ها و مانند آن یافت می شوند و در محیط داخل خانه حمام دستشوئی آشپزخانه و محیط های مرطوب دیده می شوند. این جانوران در طول روز در گوشه ای بی حرکت و پنهانند و در طی شب فعالیت خود را آغاز می کنند و به دنبال شکار خود می روند و سم خود را از طریق نیش که در انتهای دم آنها وجود دارد به شکار خود تزریق می کنند.
کژدم ها اغلب حشرات موزی را به دام می اندازند و از این نظر اهمیت دارند. آنها اغلب سوسک های سیاه و اگر بتوانند قورباغه rubbermaid closet ها را نیز شکار می کنند. آنها پس از شکار طعمه را ابتدا نیش می زنند سپس با حرکات کلیسر یا به عبارتی آروارههای خود شروع به خرد کردن بدن طعمه می کنند و در این موقع بر اثر ترشح آنزیمی آن را به صورت مایع در می آورند. در ناحیه دهان دارای پرزهایی هستند که به صورت فیلتر عمل می کنند و از ورود ذرات غذایی کوچک به مری جلوگیری می کنند زیرا مواد غذایی فقط باید به صورت مایع وارد شوند. بنابراین عقرب مواد سفت را به صورت تفاله های گلوله شده به دور می اندازند. به همین دلیل است که عمل خوردن غذا در عقرب ها به طول می انجامد و گاهی تا ساعت طول می کشد. همچنین عقرب ها به آب نیاز دارند و عقرب های نواحی مرطوب معمولا آب را به صورت جداگانه می نوشند و عقرب های نواحی خشک نیز آب مورد نیاز را از بدن طعمه فراهم می کنند. عقرب ها پس از غذا خوردن ساعت ها به تمیز کردن خود می پردازند و به وسیله مایعی که از دهان ترشح می کنند به تمیز کردن پاها و کلیسرهای خود می پردازند. عقرب ها گرسنگی و تشنگی مقاومت زیادی دارند به طوری که می توانند ماه ها بدون آب و غذا زنده بمانند.
از حدود گونه متفاوت عقرب که در سراسر دنیا پراکنده اند فقط حدود گونه آنها سمی هستند و در میان آنها نوعی عقرب قرمز هندی کشنده ترین گونه می باشد که میزان کشندگی آن در ایالت های هند بین تا درصد گزارش شده است.
- کمپسوبوتوس ماتهیزنی که دارای اندازه ای بسیار کوچک و بدنی باریک به رنگ زرد یا آجری است. این گونه هم در نواحی جنوبی به ویژه در خوزستان فراوان است. سم این دو گونه عقرب می تواند گلبول های قرمز خون را تخریب کند.
کژدم ها دو دشمن طبیعی دارند یکی از آنها یک نوع سار است و دیگری مگس و جالب تر اینکه عقرب ها تنها موجوداتی هستند که اشعه رادیو اکتیو تاثیری به آنها ندارد. ضعیفترین عقرب ها راد واحد اندازه گیری تشعشعات تولیدکننده یون جذب شونده را تحمل می کنند این عدد در مورد انسان کمتر از تنها راد می باشد و بدین گونه حتی از انفجار اتمی هم جان سالم به در می برند
برخلاف شایعه ای که می گوید خطرناک بودن عقرب به رنگ آن بستگی دارد و در برخی از نقاط ایران معتقدند که عقرب زرد خطرناک است و در برخی از نقاط دیگر عقرب سیاه را خطرناک می دانند این ارزیابی قابل قبول نیست و رنگ عقرب هیچ نقشی در غلظت سم یا خطرناک بودن آن ندارد. می توان گفت که سم عقرب های نواحی خشک و گرمسیر در ایران دارای غلظت بالایی است. خوشبختانه خطرناک ترین عقرب ها هم هنگام گزش انسان معمولا تمامی سم خود را تزریق نمی کنند زیرا عقرب در مصرف سم صرفه جویی می کند و همیشه در گزش اول با تزریق مختصری آنزیم سعی در دور کردن دشمن دارد ولی چنانچه اسیر شود و راه فراری نداشته باشد مجبور به تزریق سم اصلی خود می شود. عقرب برای جایگزینی سم خود نیاز به تغذیه بیشتر دارد و برای همین زیاد مایل نیست که سم خود را هدر دهد.
سم نوعی کژدم به نام سنتروروئید اسکالپچراتوس (Centruroides Sculpturatus) شدیدا کشنده است که عقزبی کوچک و زرد رنگ است با یک توبرکول کوچک روی پشت. طول این جانور / تا / سانتی متر است و به آن عقرب جرار نیز گفته می شود. خطرناک ترین نوع عقرب در ایران عقرب گاردیوم است که در منطقه خوزستان یافت می شود و سمی کشنده دارد سم سایر عقربها کشنده نیست.
زهر کژدم مایعی بی رنگ و شفاف است که خاصیت قلیایی تا خنثی دارد و در واقع نوعی پروتئین است. سم از عناصری مانند کربن ئیدروژن ازت و گوگرد تشکیل شده است. سم شامل پروتئین های مختلفی rubbermaid closet از قبیل توکسین rubbermaid closet و آنزیم می شود. توکسین ها یا فاکتورهای سمی شامل نورووکسین (سم عصب گرا) هموتوکسین و کاردیوتوکسین است. آنزیم ها که باعث سهولت تأثیر سم می شوند شامل لستیناز rubbermaid closet هیالورونیداز فسفولیپاز پروتئیناز و آنزیم های انعقادی یا ضدانعقادی است زهر کژدم ها بیشتر بر بند پایان و جانوران کوچک موثر است اما بعضی گونه های آن مانند عقرب قاتل برای انسانها هم کشنده هستند. این معلوم نیست که یک عقرب پس از مردن تا چند دقیقه می تواند بگزد.
زهر اکثر کژدم های سمی باعث نابودی گلبول های قرمز خون می شود و در محل گزش نیز تغییر رنگ موضعی و تورم دردناک ایجاد می کند. گرچه بطور متناقص سم بع